Er zijn verschillende vormen van stress te onderscheiden. Je kent vast wel de situatie, waarin je voor een belangrijke gebeurtenis staat en je stress ervaart. Dat is een vorm van kortdurende stress die weer verdwijnt als de gebeurtenis, zoals een examen of sollicitatiegesprek achter de rug is. Er is echter ook een langdurige vorm van stress die invloed kan hebben op je dagelijkse functioneren en zowel lichamelijke als psychische klachten met zich mee kan brengen. Bij ongezonde stress is het belangrijk om de balans weer terug te vinden en dat is onder meer mogelijk door te leren omgaan met stress. Bij DKP doen wij dat door stress coaching aan te bieden, waarbij je de regie van je leven weer in eigen handen krijgt en de balans terugvindt.
Wat is stress?
Om te leren omgaan met stress is het belangrijk om er eerst meer over te weten, zoals wat het nu eigenlijk precies is. Stress is een reactie op een situatie, waarin je druk of spanning ervaart in je lichaam. Het is niet per definitie ongezond om last van stress te hebben als het om een kortdurende beleving gaat en je voor een spannende gebeurtenis staat. Denk maar aan een gevaarlijke situatie, waarin je lichaam adrenaline aanmaakt en je hartslag en bloeddruk stijgen. Door deze spanning ben je extra gefocust en gemotiveerd om uit de bedreigende situatie te komen.
Er komen in dit geval stresshormonen vrij, zoals cortisol, adrenaline en noradrenaline die je helpen in acuut bedreigende situaties. Deze vorm van stress is niet ongezond, maar er is wel een ongezonde vorm van stress. Dat is als je gedurende een lange tijd blootgesteld bent aan stress, waardoor je constant spanningen ervaart in je lichaam. Bijvoorbeeld door opgekropte gevoelens die niet naar buiten komen of om je te veel zorgen aan je hoofd hebt. Bij ongezonde stress is er doorgaans sprake van chronische stress en dan krijg je te maken met klachten die veel invloed hebben op je dagelijkse leven. Het leren omgaan met stress door middel van stress coaching helpt je om daaruit te komen.
Symptomen van stress
Er is een onderscheid te maken tussen lichamelijke en psychische symptomen van stress. Bovendien ervaart elk individu stress op een andere manier. Een van de lichamelijke symptomen is het ervaren van hoofdpijn. Bij hoofdpijn als symptoom zijn de pijnklachten doorgaans constant aanwezig als je last hebt van chronische stress. Ook buik- en maagklachten komen veelvuldig voor bij stress net als een hoge bloeddruk en hartkloppingen. Door de spanning die stress veroorzaakt, is het eveneens mogelijk dat je te maken krijgt met nek- en schouderklachten net als met rugklachten. Zo komen er ook symptomen voor als een droge mond en haaruitval. Verder zijn slaapproblemen een indicatie dat je te maken hebt met chronische stress.
Lichamelijke stressklachten:
- Constante hoofdpijn
- Buik- en maagklachten
- Hoge bloeddruk en hartkloppingen
- Nek- en schouderklachten, rugklachten
- Haaruitval
- Droge mond
- Slaapproblemen
Het omgaan met werkstress en de klachten is voor iedereen anders, maar het biedt uitkomst om er professionele hulp voor in te schakelen. Stress coaching helpt ook bij omgaan met stress als je last hebt van psychische stressklachten. Je emotionele gesteldheid is in dat geval is disbalans en dat merk je onder meer aan het slecht kunnen concentreren en veel piekeren, waardoor je slecht slaapt. Het kan ook zijn dat je merkt dat je eetlust verdwijnt en je heel weinig eet of dat je juist overmatig gaat eten. Verder bestaat de kans dat je veel sneller prikkelbaar bent dan eerst en kan je met angstklachten te maken krijgen.
Psychische stressklachten:
- Slechte concentratie
- Veel piekeren
- Slecht slapen
- Verminderde eetlust
- Extra veel eten
- Snel prikkelbaar
- Angstklachten
- Vergeetachtigheid
De verschillende soorten stress
Er zijn zoals gezegd verschillende soorten stress te onderscheiden, zoals korte acute stress en chronische stress. Langdurige stress kan zich bijvoorbeeld voordoen door de situatie op je werk. Bijvoorbeeld als je constant aan hoge eisen moet voldoen en als de werkdruk hoger is dan normaal bij de functie past. Of misschien zijn er onvoldoende middelen die je wel nodig hebt om je werk goed uit te voeren. Denk daarbij aan te weinig budget of een gebrek aan personeel, zodat je dubbel zoveel werk moet doen. Soms heeft je eigen persoonlijkheid er ook mee te maken dat je stress ervaart.
Bijvoorbeeld als je perfectionistisch bent en voor jezelf onrealistische doelen stelt en weerstand ervaart om hulp te vragen aan je omgeving. De wijze waarop je naar situaties kijkt, kan eveneens invloed hebben op het ontstaan van stress. Het leren omgaan met stress biedt voor een dergelijke situatie uitkomst. Uiteraard kan het ook zo zijn dat je in je privéleven met situaties te maken hebt die voor chronische stress zorgen. Dat kan als je te veel ballen in de lucht moet houden en naast je werk voor je gezin zorgt en ook nog mantelzorger bent. Omgaan met stress brengt lucht in de situatie en leert je om weer energie en vertrouwen op te bouwen om zo in balans te komen.
Gevolgen van stress
Het gevolg van stress is dat je in een situatie terechtkomt, waarbij er lichamelijke en psychische klachten ontstaan. Chronische stress heeft bovendien invloed op je hersenen, waarbij er een samenhang is met de kans op het krijgen van een burn-out, depressie of angststoornissen. Er is daarbij sprake van een verstoring van de hormoonhuishouding met ontregeling in bepaalde hersengebieden. Bovendien werkt stress zo dat als je ineens angstklachten ervaart en bijvoorbeeld een paniekaanval krijgt de stressgevoelens nog verder verergeren.
Ook kan langdurige stress tot extra hevige reacties leiden, omdat de reactie op prikkels sterker wordt. Heb je een lange tijd aan stress blootgestaan dan is het mogelijk dat je een overgevoeligheid creëert voor stressprikkels ofwel stressors. Een kleine prikkel kan dan al tot een extreme reactie leiden. Een van de andere gevolgen van stress is dat je te maken krijgt met een verminderd immuunsysteem. Dat betekent dat je veel meer vatbaar bent voor onder meer virussen en bacteriën, zodat je ineens veel vaker verkouden bent of griep krijgt terwijl je die jaren niet gehad hebt. De gevolgen van chronische stress zijn vaak groot met een negatieve invloed op het dagelijkse leven, waarbij iedere dag als een uitputtingsslag te ervaren is.
Wat veroorzaakt stress in je lichaam?
Stress veroorzaakt spanning in je lichaam, waarbij er verschillende effecten optreden. Je hartspier heeft tijdens stress namelijk meer zuurstof nodig. Bovendien zorgt stress ervoor dat er zich sneller bloedstolsels vormen. Dat beteken dat je een grotere kans hebt dat er pijn op je borst ontstaat en het is zelfs mogelijk dat je daardoor een hartaanval krijgt. Het is bekend dat chronische stress ook het risico met zich meebrengt dat er hartritmestoornissen ontstaan en dan vooral als er sprake is van een erfelijke aanleg.
Stress heeft in bepaalde situaties nut om je lichaam tijdens dreigende acute situaties in gereedheid te brengen om te vluchten of aan te vallen. Daarom merk je in dergelijke situaties dat je ademhaling versnelt, je hart sneller klopt en er spanning op je spieren komt te staan. Je kan je voorstellen dat als je deze symptomen constant ervaart je continu te maken hebt met spanning in je lichaam. De lichamelijke reactie zorgt dan voor alle andere symptomen voorbij komen bij langdurige stress, zoals angst. Het is niet voor niets dat chronische stress vaak gepaard gaat met het ontstaan van angstklachten.
Hoe om te gaan met stress?
Het leren omgaan met stress maakt het mogelijk om zelf weer de controle te krijgen over je gedachten en emoties. Omgaan met stress is te leren met de juiste begeleiding, zoals bij DKP met behulp van stress coaching. Je leert niet alleen om weerbaarder te zijn tegen stress, maar ook leer je stress te verminderen met de toepassing van strategieën. Daarbij is er ook aandacht om je naast omgaan met stress te leren je leven weer leuker te maken en relaties te verbeteren. Uiteraard zijn er verschillende manieren om te leren omgaan met stress. Je kan je levensstijl bijvoorbeeld aanpassen om stress zo min mogelijk invloed op je dagelijkse leven te laten hebben. Denk daarbij aan gezond eten, waarbij je zoveel mogelijk suikers vermijdt.
Beweging is altijd goed en heeft een positieve invloed op lichaam en geest. Zo helpt bewegen en sporten onder meer om je spieren te laten ontspannen. Een combinatie van lichamelijke en geestelijke beweging helpt eveneens, zoals yoga. Verder is het aan te raden om alcohol te laten staan en het aantal kopjes koffie per dag te beperken tot een minimum. Cafeïne voorziet namelijk in het aanmaken van adrenaline en dat zorgt mogelijk voor een extra gespannen gevoel. Plan ook voldoende momenten in om echt te ontspannen door bijvoorbeeld een wandeling in het bos te maken of door naar de sauna te gaan. Het is bij het omgaan met stress verder van belang om voor jezelf prioriteiten te stellen en de agenda wat dat betreft wat leger te maken.
Wil je goed leren omgaan met stress dan is het aan te raden dat onder professionele begeleiding te doen, zoals met stress coaching van een van onze coaches. Dat is op individuele basis of in kleinschalig groepsverband mogelijk. Neem daarvoor contact op met DPK of ga direct na het aanmeldformulier.