Werkgerelateerde stress, conflicten en overbelasting kunnen psychische klachten veroorzaken, of verergeren en dit kan leiden tot ziekteverzuim en uiteindelijk tot arbeidsongeschiktheid.
Symptomen van werkstress en overbelasting
Er zijn verschillende klachten en symptomen van werkstress te herkennen. Werkstress klachten variëren daarbij per individu en komen al dan niet in combinatie met elkaar voor. Ook is er een onderscheid te maken tussen lichamelijke en psychische werkstress klachten net als klachten door overbelasting op het werk.
Klachten en symptomen van werkstress
Op lichamelijk vlak kan je merken dat je weerstand minder is en je bijvoorbeeld vaker verkouden bent. Ook kan je last hebben van hoofdpijn, nek- en schouderpijn en rugpijn. Daarnaast doen zich symptomen voor als darmklachten en maagpijn net als duizeligheid, oorsuizen, hartkloppingen en dubbelzien. Verder is het vaak zo dat je vermoeid bent en lastig in slaap komt of in de nacht wakker bent.
Lichamelijke klachten van werkstress:
- Mindere weerstand
- Hoofdpijn, nek- en schouderpijn, rugpijn
- Darmklachten, maagklachten
- Oorsuizen, duizeligheid, dubbelzien
- Hartkloppingen
- Vermoeidheid, slaapproblemen
Psychische klachten van werkstress:
- Snel prikkelbaar
- Huilbuien
- Eenzaam voelen
- Somberheid, piekeren
- Angstklachten, paniekaanvallen
Klachten en symptomen van werkstress
Overbelasting op het werk is niet helemaal los te zien van werkstress. De klachten en symptomen overlappen elkaar dan ook voor een deel. Bij overbelasting op het werk is het bijvoorbeeld mogelijk dat je moe bent en geen enkele energie meer hebt. Een andere klacht die veelvuldig voorkomt is gejaagd zijn. Bijvoorbeeld dat je nooit tijd hebt om echt te luisteren, snel antwoorden te geven om ervan af te zijn en een hele korte concentratieboog hebt. Stresscoaching is hiervoor een goede aanpak.
De gejaagdheid uit zich daarbij onder meer in erge nerveusheid. Bij langdurige overbelasting op het werk komt het ook voor dat je jezelf terugtrekt en situaties ontwijkt om het liefst onzichtbaar te willen zijn. Het is voor de omgeving ook merkbaar aan cynisme dat in gezelschap ongemakkelijke situaties met zich meebrengt. Naast deze klachten is het goed mogelijk dat je hoofdpijn krijgt net als een gespannen nek en schouders. Dat komt omdat je dan een krampachtige houding hebt en het bovendien lastig is om te ontspannen.
- Moe zijn, gebrek aan energie
- Gejaagd voelen, nerveus zijn
- Korte concentratieboog
- Onzichtbaar willen zijn
- Hoofdpijn, nek- en schouderpijn
- Cynische houding en opmerkingen
Voor wie?
Cliënten met werkgerelateerde stressklachten. Vaak betreft het hier klachten als overbelasting en overspannenheid, die kunnen leiden tot ernstige burn-out.
Resultaat na de interventie:
- De cliënt heeft zowel inzicht gekregen in zijn eigen aandeel als in het aandeel van de werkomgeving bij het ontstaan van de stressklachten.
- De cliënt is hersteld en in staat om de balans te bewaken tussen draagkracht en draaglast.
- De cliënt heeft geleerd om beter naar de stresssignalen van zijn lichaam te luisteren en op tijd actie te ondernemen bij dreigende stress.
- De cliënt heeft geleerd om op eigen initiatief tijdig aan de bel te trekken en zo de sociale ondersteuning en samenwerking te versterken.
- De cliënt heeft het belang leren inzien van het toepassen van ontspannende activiteiten die zorgen voor opbouw en behoud van energie.
- Door de realistische en assertieve opstelling staat cliënt positiever in het leven en kan hij zijn werk weer oppakken of zijn er afspraken gemaakt over een geleidelijke terugkeer naar de werksituatie.
- De cliënt is zich bewust van zijn potentiële valkuilen en kan terugvalpreventie eigenhandig inzetten om toekomstige stressklachten te voorkomen.
Werkwijze
De Interventie Werkstress en overbelasting bestaat uit vier fasen:
Fase 1: Kennismaking en inventarisatie.
Tijdens het kennismakingsgesprek wordt de cliënt de gelegenheid geboden om over zijn huidige situatie te vertellen, worden de klacht(en) geïnventariseerd en wordt besproken hoe de problemen zich volgens cliënt hebben kunnen ontwikkelen.
Fase 2: Plan van aanpak.
In het Plan van aanpak worden de wensen en de doelen van de cliënt SMART opgesteld. Tevens wordt erin beschreven hoe de cliënt en psycholoog/coach deze doelen willen bereiken.
Fase 3: Stappenplan voor het oplossen van de stressklachten en overbelasting.
Stap 1. Klachtenreductie; de mentale belasting en spanningsklachten worden verminderd en er worden maatregelen getroffen om de belasting op het werk te reduceren en het lichaam in een gezond evenwicht te brengen.
Stap 2. Inzet van Cognitieve gedragstherapie; de psychische belastbaarheid wordt hersteld door gebeurtenissen en situaties realistischer te leren interpreteren, waardoor negatieve gevoelens kunnen verdwijnen.
Stap 3: Vijf keuzemodules van ieder vier sessies.
- Werkhervatting; een stappenplan als leidraad voor terugkeer naar werk.
- Timemanagement; leren om zorgvuldiger met je tijd om te gaan door een goede planning en prioriteiten stellen.
- Sterkte /zwakteanalyse; onderzoeken of je gezien jouw competenties, wel op de juiste werkplek zit.
- Conflicthantering; het leren verschuiven van een conflict naar onderhandelen.
- Vermoeidheid; focus op dagindeling met afwisseling van activiteiten. Rust en inspanning worden afgewisseld ongeacht de vermoeidheidsklachten.
Fase 4 : Evaluatie en afsluiting, inclusief terugvalpreventie en follow-up.
Aanvullende informatie
Bij een multidisciplinaire aanpak stemt de psycholoog/coach af met betrokkenen over doelen en benadering.
Bij bepaalde fysieke spanningsklachten kan DKP verwijzen naar andere ondersteuning binnen DKP, zoals psychosomatische fysiotherapie, haptonomie, yoga of naar groepsactiviteiten zoals Mindfulness.
Duur en frequentie:
Tien tot twaalf sessies van drie kwartier plus per sessie een kwartier voorbereiding en verslaglegging; variërend van eens per week tot eens per twee weken. Later in de behandeling minder frequent. Dit is exclusief de keuzemodules. Circa 6 weken na de laatste sessie vindt een follow-up sessie plaats.
Bij een officiële diagnose burn-out kunnen meer consulten noodzakelijk zijn. In dat geval overlegt de psycholoog daarover met de betrokkene(n).
Is er bij jou wellicht sprake van burn-out? Doe gratis de burn-outtest.